SMMM Kurumlarının Bir Angaryası Daha Oldu
SMMM KURUMLARININ BİR ANGARYASI DAHA OLDU (GEKAP)
Mehmet Ali DOĞAN
Smmm
02.10.2020
Mali müşavirlik kurumu her işletme için gerekli olan bir çalışma ortağıdır. Finansal, ticaret, sosyal güvenlik ve vergi konularının yanı sıra devlet kurumlarıyla olan ilişkiler yapılan tüm işlemler mali müşavirlik kurumları tarafından kayıt altına alınmakta ve uyulması gereken tüm yasal mevzuata göre hazırlanarak yerine getirilmektedir.
Mali müşavirlik kurumları kanunlarla belirlenen her türlü beyan ve tablolarını hazırlamak, vergi konularının takibinin yanı sıra mesleki sorumluluğu dâhilinde olan benzer tüm konularda firmalara danışmanlık vererek iktisadi hayatta etkin bir rol oynamaktadır.
Mali müşavirlik kurumları ilgili yasalar çerçevesinde faaliyetlerini gerçekleştirirler. Doğru, şeffaf ve güvenilir bir şekilde yerine getirilmesi gereken işlemlerinin yanında her gün değişen ekonomik şartlar ve mevzuatla birlikte bilişim alanındaki gelişmelerini de buna eklersek her geçen gün bu kurumların yük ve sorumluluklarını artırmaktadır.
Bu günlerde vergi mevzuatımıza değerli konut, turizm payı, dijital hizmet, GEKAP adlarında yeni beyannameler girmiş olup bizim yazımızda ele alacağımız konu ise GEKAP (Geri Kazanım Katılım Payı) beyannamesi olacaktır.
Çevrenin korunması ve çevre kirliliğinin önlenmesine yönelik düzenlemelerin yer aldığı Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik yapılmasına dair kanun, 10.12.2018 tarih ve 30621 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olup,
Konuyla ilgili olarak detaylar 04.04.2019 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan “Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP) Beyannamesi Genel Tebliğ (Sıra No:1) “ ile 2872 sayılı Çevre Kanuna Ekli 1 sayılı listede bulunan ürünlerden sadece plastik poşetler için ödenecek GEKAP beyanı ve tahsilatına ilişkin usul ve esaslar açıklanmıştı.
31.12.2019 tarihli Resmi Gazetede GEKAP’ a ilişkin yönetmelik açıklanmış, 05.02.2020 tarihli Resmi Gazetede ise Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP) Beyannamesi Genel Tebliğ (Sıra No:1)’in de değişiklik yapılmasına dair Tebliğ yayımlanmıştır.
07.02.2020 tarihinde ise Geri Kazanım Katılım Payına ilişkin yönetmeliğin uygulanmasına yönelik açıklayıcı hususlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenerek Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslar olarak yayımlanmıştır.
29.06.2020 ve 23.07.2020 tarihlerinde ise Geri Kazanım Katılım Payına ilişkin yönetmeliğin uygulanmasına yönelik açıklayıcı hususlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenerek Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Usul ve Esaslar olarak yayımlanmıştır.
2020 yılının ilk altı ayına ait GEKAP beyannameleri 2020/Temmuz ayı içinde beyan ederek ödemiş bulunmaktayız. 2020 yılına ait ikinci dönem beyannamelerinde 2021 yılı Ocak ayı içerisinde beyan ederek ödemesi yapılacaktır.
Yapmış olduğumuz araştırmalar neticesinde GEKAP mükelleflerce tam anlaşılmaması veya mükelleflere tam olarak anlatılmamasından dolayı birçok eksik bilgilendirmeler oluşmuştur.
Mali müşavirlik kurumlarının en çok yoğun olduğu dönemlerden bir tanesi de 2021 Yılı Ocak ayı dönemidir. Kurum olarak mali müşavirlik hizmeti vermiş olduğumuz işletmelerin 2020 Yılı Temmuz ayından itibaren aylık olarak kullanmış oldukları GEKAP konusuna giren özellikle ambalaj malzemeleri ile ilgili olarak verileri muntazam olarak her ay tarafımıza iletmeleri gerekmektedir.
Ticari hayatta bu uygulamayla ilgili yanlış bir algı oluştuğu görülmüş olup sadece plastik poşet tüketimini beyan edip veya karton poşet kullanmak suretiyle bu beyan sorumluluğunu yerine getirilmiş olunduğu kanısı oluşmuştur. Hâlbuki işletmelerin plastik poşetten ayrı olarak sarf ettikleri her türlü ambalaj malzemesini ve kanunun kapsadığı diğer sarf edilen ürünleri de beyan etmesi gerekmektedir.
Konuya ilişkin örnekler verecek olursak;
Örnek-1: Konfeksiyon ürünleri satışını gerçekleştiren (T) gerçek/tüzel kişisinin faaliyet konusu sadece konfeksiyon ürünleri satışını gerçekleştirmek olup müşterilerine tek kullanımlık bardaklar ile sıcak/soğuk içecek ikramı yapmaktadır. Bu durumda, içecek satışı yapmayan (T) gerçek/tüzel kişisinin sıcak/soğuk içecek ikramında kullandığı tek kullanımlık bardaklar için geri kazanım katılım payı yükümlülüğü bulunmamaktadır.
Örnek-2: Kahve satışı yapan (Ş) gerçek/tüzel kişisi ürünlerini tek kullanımlık bardaklarda sunmaktadır. Bu durumda; (Ş) gerçek/tüzel kişisinin, içecek ürünlerinin müşterilere her türlü sunumunda kullandığı tek kullanımlık bardaklar için geri kazanım katılım payını (içecek ambalajları için belirlenmiş olan tutar üzerinden) beyan etme ve ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır. (Ş) gerçek/tüzel kişisi yiyecek (unlu mamuller, tatlılar, çerezler vb.) satışı ve/veya ikramı faaliyetinde bulunuyor ve bu faaliyetinde de tek kullanımlık tabaklar kullanıyor ise; bu tabaklar için de geri kazanım katılım payını (plastik ve kompozit ve metalik ambalajları için belirlenmiş olan “diğer” tarifesi veya kâğıt/karton ambalajları için belirlenmiş tarife üzerinden) beyan etme ve ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır.
Örnek-3: Konfeksiyon ürünleri satışını gerçekleştiren (TT) gerçek/tüzel kişisinin faaliyet konusu hazır giyim ürünleri satışını gerçekleştirmek olup aynı faaliyet alanında yiyecek ve içecek satışı da yapılmaktadır. Bu durumda; yiyecek/içecek satışı faaliyetini de gerçekleştiren (TT) gerçek/tüzel kişisinin yiyecek/içecek satışı/ikramı amacı ile kullandığı tek kullanımlık tabaklar/bardaklar için geri kazanım katılım payı beyan ve ödeme yükümlülüğü oluşur.
Örnek 4: (A) mağazası satmış olduğu ürünlerin taşınması için tüketicilere ücretsiz olarak kâğıt torba vermektedir. Bu torbaların ambalaj olarak değerlendirilmesi sebebiyle (A) satış noktası için geri kazanım katılım payı yükümlülüğü bulunmaktadır. (A) satış noktası söz konusu geri kazanım katılım payından Çevre Kanunu ek-1 sayılı listesinde yer alan Kâğıt Karton Ambalaj başlığı altında ağırlık bazında sorumludur.
İlgili kanun, tebliğ ve yönetmelikler incelendiği zaman birçok mükellefin GEKAP yönünden mükellefiyet tescil edilmesi gerektiği inancındayız.
Mali müşavirlik kurumları olarak işi yükü ve sorumluluklarımızın her geçen gün artığı görülmektedir. Bundan sonraki GEKAP beyan zamanın 2021 Ocak ayı olduğu ve dönem itibarıyla iş yoğunluğu göz önüne alındığında işletmelerin ve müşavirlik kurumlarının işlerini daha doğru ve güvenilir bir şekilde yapabilmeleri için işletmelerin hizmet aldıkları mali müşavirlik kurumlarına her ay ayrı ayrı olacak şekilde ve zamanında hazırlanmış bir tablolarını imza karşılığı veya mail ekinde teslim etmelidir.
2021 yılından itibaren GEKAP beyannamelerinin beyan ve ödeme sürelerinin altı aylık zaman diliminden üç aylık dönemlere dönüşeceğinden bu veri iletişiminin doğru ve sağlıklı bir şekilde uygulamaya sokulması gerektiği kanısındayız.
Sonuç itibariyle, mali müşavirlik kurumları olarak hizmet verdiğimiz işletmeleri bu yeni mevzuat ve uygulama konusunda aydınlatmalı, işletme yetkililerinin de aynı özveriyle GEKAP konusuna giren ve sarf etmiş oldukları ambalaj ve geri dönüşüme konu olabilecek materyallerin bilgilerini zamanında ve doğru olarak mali müşavirlik kurumlarına vermeleri gerekmektedir.
Konunun yeterince anlaşılamaması veya sorumlulukların zamanında ve tam olarak yerine getirilmemesi sonucu ilgili mevzuat gereği (2020 yılı için 22.109 Türk Lirası idarî para cezası ) işletmeler aleyhine idari para cezaları oluşabilecektir.
Konunun çok teferruatlı olması, iyi anlaşılmaması ve elektronik ortamda gönderilen beyanname sayıların artması, ödemelerin takip edilmesi iktisadi hayatın akışında kurumlara ek bir iş yükü getirecektir. Bunun önlenmesi için önerimiz; GEKAP kapsamına giren ürünlerinin vergilendirilmesi sürecinin kaynağında oluşturulup ve ödenmesidir.
Bir başka konuda görüşmek üzere iyi günler diliyorum.